ਕਾਜੂ ਖਾਣ ਜਾਂ ਖਿਲਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਆਮਤੌਰ ਉੱਤੇ ਲੋਕ ਜੇਬ ਫਰੋਲਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਹੇ ਕਿ ਕਾਜੂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਆਲੂ – ਪਿਆਜ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰੋਗੇ। ਯਾਨੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 800 ਰੁਪਏ ਕਿੱਲੋ ਕਾਜੂ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇੱਥੋਂ 12 ਸੌ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਝਾਰਖੰਡ ਵਿੱਚ ਕਾਜੂ ਬੇਹੱਦ ਸਸਤੇ ਹਨ।
ਜਾਮਤਾੜਾ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕਾਜੂ 10 ਤੋਂ 20 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੱਲੋ ਵਿਕਦੇ ਹਨ। ਜਾਮਤਾੜਾ ਦੇ ਨਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 49 ਏਕੜ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਾਜੂ ਦੇ ਬਾਗ ਹਨ। ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਕਾਜੂ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਸਸਤੇ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਕਾਜੂ ਦੀ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਫਾਇਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਚਲਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰੁਝੇਵਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਗ ਜਾਮਤਾੜਾ ਬਲਾਕ ਮੁੱਖਆਲਾ ਵਲੋਂ ਚਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਾਮਤਾੜਾ ਵਿੱਚ ਕਾਜੂ ਦੀ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਫਸਲ ਕੁਝ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜਾਮਤਾੜਾ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਕ੍ਰਿਪਾਨੰਦ ਝਾਂ ਨੂੰ ਕਾਜੂ ਖਾਣਾ ਬੇਹੱਦ ਪਸੰਦ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜਾਮਤਾੜਾ ਵਿੱਚ ਕਾਜੂ ਦੇ ਬਾਗ ਬਣ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਹ ਸਸਤੇ-ਭਾਅ ਕਾਜੂ ਖਾ ਸਕਣਗੇ।
ਇਸ ਕਰਕੇ ਕ੍ਰਿਪਾਨੰਦ ਝਾਂ ਉੜੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਾਜੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਜਾਮਤਾੜਾ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਹਾਲਤ ਦਾ ਪਤਾ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਥੇ ਕਾਜੂ ਦੀ ਬਾਗਵਾਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਈ। ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਕਾਜੂ ਦੀ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਖੇਤੀ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।
ਕ੍ਰਿਪਾਨੰਦ ਝਾਂ ਦੇ ਇੱਥੋਂ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਨਿਮਾਈ ਚੰਦ੍ਰ ਘੋਸ਼ ਐਂਡ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਭੁਗਤਾਣ ਤੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਲਈ ਬਾਗ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦਾ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਦਿੰਤੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਨੁਮਾਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜਾਰਾਂ ਕੁਇੰਟਲ ਕਾਜੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਕਾਜੂ ਤੋੜਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਾਜੂ ਦੀ ਬਾਗਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਫਸਲ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਾਲਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ 100 ਹੈਕਟੇਅਰ ਭੂਮੀ ਉੱਤੇ ਕਾਜੂ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਗਵਾਨੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਾਜੂ ਪੌਦਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਜਿਲਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ , ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਾਜੂ ਦੀ ਬਾਗਵਾਨੀ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਚਿਤ ਮੁੱਲ ਦਿਵਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
