ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੇਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਹਨ | ਘੱਟ ਕਿਰਾਏ ਵਿੱਚ ਲੰਬੀ ਦੁਰੀ ਦੀ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਯਾਤਰਾ ਕਰਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਟ੍ਰੇਨ ਹੀ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ | ਟ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਸਵਾਲ ਹਨ ਜੋ ਲੱਗਭੱਗ ਸਭ ਦੇ ਜਹਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ |
ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੇ ਸਵਾਲ ਵੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸੌਖ ਵਲੋਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹਨ ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਲੱਬਣ ਉੱਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਹਨ | ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਹਨ ਸਭ ਦੇ ਜਹਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ – ਰਹਿ ਕਰ ਕੌਂਧਤਾ ਹਨ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਏਵਰੇਜ ਕੀ ਹਨ ? ਅਰਥਾਤ ਟ੍ਰੇਨ ਇੱਕ ਲਿਟਰ ਡੀਜਲ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ | ਅਸੀ ਇਸ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਵਾਂਗੇ ਜਿਸਨੂੰ ਜਾਨਕੇ ਤੁਸੀ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਪਾਣਗੇ |
ਅਸੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਲੋਕ ਰੋਜਾਨਾ ਟ੍ਰੇਨ ਵਿੱਚ ਸਫਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਲੇਕਿਨ ਕਈ ਲੋਕੋ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਆਭਾਸ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦੀ ਜਿਸ ਟ੍ਰੇਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਫਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹੈ ਉਸਦੀ ਏਵਰੇਜ ਕੀ ਹੈ | ਇਸਤੋਂ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਔਰੰਗਾਬਾਦ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਖੜੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਡਰਾਈਵਰ ਟ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਰੋਕਕੇ ਇੰਜਨ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟ ਛੋਡਕਰ ਹੀ ਕਹੀ ਚਲਾ ਗਿਆ |
ਤੱਦ ਸਟੇਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਖੜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਸਵਾਲ ਆਇਆ ਦੀ ਇਸਤੋਂ ਅੱਛਾ ਤਾਂ ਇੰਜਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਘੱਟ ਵਲੋਂ ਘੱਟ ਤੇਲ ਤਾਂ ਬਚਦਾ | ਇਸ ਜਿਗਿਆਸਾ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਟ੍ਰੇਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਪਾਇਲਟ ਵਲੋਂ ਇੰਜਨ ਚਾਲੂ ਰਕਨੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛਿਆ |
ਇਸ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਦੀ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਇੰਜਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇ ਅਤੇ ਉਹਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸਟਾਰਟ ਕਰੇ ਤਾਂ ਇਸਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤੇਲ ਖਰਚ ਹੁੰਦਾ ਹਨ | ਇੱਕ ਅਨੁਮਾਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੰਜਨ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟ ਕਰਣ ਵਿੱਚ 25 ਲਿਟਰ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਜਦੋਂ ਕਿ ਟ੍ਰੇਨ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚਲੇ ਤਾਂ ਉਸਮੇ ਕਰੀਬਨ 15 ਲਿਟਰ ਤੇਲ ਲੱਗਦਾ ਹਨ | ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਇੰਜਨ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਣਾ ਬਿਹਤਰ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹਨ | ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਕਈ ਵਾਕਯੋ ਵਲੋਂ ਪਤਾ ਲਗਾ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਇੰਜਨ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚਲਣ ਵਿੱਚ 15 ਵਲੋਂ 20 ਲਿਟਰ ਡੀਜਲ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇ , ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਵਲੋਂ ਚਲਣ ਵਾਲੇ ਇੰਜਨ ਆ ਗਏ ਹਨ ਲੇਕਿਨ ਅੱਜ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਟ੍ਰੇਨ ਡੀਜਲ ਇੰਜਨ ਵਲੋਂ ਹੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ | ਟ੍ਰੇਨ ਦੇ ਏਵਰੇਜ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੇ ਤਾਂ ਇੱਕ 12 ਡਿੱਬੋ ਦੀ ਪੈਸੇਂਜਰ ਟ੍ਰੇਨ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚਲਣ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬਨ 6 ਲਿਟਰ ਡੀਜਲ ਖਾ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ | ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹਨ ਦੀ ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ – ਜਗ੍ਹਾ ਰੂਕਤੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨੂੰ ਬ੍ਰੇਕ ਲਗਾਉਣ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਚਲਾਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਤੇਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੈ |
ਵਹੀਂ ਕਿਸੇ ਏਕਸਪ੍ਰੇਸ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਡੀਜਲ ਤੇਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਹ ਘੱਟ ਜਗ੍ਹਾ ਰੂਕਤੀਆਂ ਹਨ ਲਿਹਾਜਾ ਏਕਸਪ੍ਰੇਸ ਟ੍ਰੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚਲਣ ਉੱਤੇ ਕਰੀਬ ਸਾੜ੍ਹੇ ਚਾਰ ਲਿਟਰ ਡੀਜਲ ਦੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੈ
